Kto opracowuje scenariusz pożarowy i kiedy ten dokument jest potrzebny?
Większość nowo budowanych obiektów musi mieć opracowany scenariusz pożarowy. Taki obowiązek nakłada na inwestora czy właściciela budynku polskie prawo. Warto jednak spojrzeć na ten wymóg przez pryzmat bezpieczeństwa użytkowników obiektu, a nie jak na uciążliwą formalność. Zagrożenie wybuchem pożaru jest realne, niezależnie od zastosowanych najnowocześniejszych zabezpieczeń. Dopasowany do konkretnego obiektu scenariusz pożarowy pozwoli właścicielowi czy zarządcy budynku przygotować się na taką ewentualność oraz pomoże bezpiecznie i sprawnie przeprowadzić akcję ratunkową.
Scenariusz pożarowy – podstawa prawna
Podstawą prawną do konieczności opracowania scenariusza pożarowego dla budowanego obiektu jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej.
Ten dokument prawny definiuje też pojęcie „scenariusza pożarowego” oraz określa elementy, które muszą zostać w nim uwzględnione. Zgodnie z treścią Rozporządzenia scenariusz pożarowy jest opisem sekwencji możliwych w czasie pożaru zdarzeń. Musi zostać opracowany dla konkretnego obiektu, uwzględniając charakterystykę miejsca i obszaru oddziaływania potencjalnego pożaru oraz wydzielonych w obiekcie stref pożarowych i dymowych. Poprawnie sporządzony scenariusz powinien określać:
- sposób funkcjonowania urządzeń przeciwpożarowych, wszystkich zastosowanych w obiekcie zabezpieczeń przeciwpożarowych, instalacji i urządzeń użytkowych oraz sposób ich oddziaływania na siebie,
- rozwiązania organizacyjne, które będą niezbędne do funkcjonowania zaprojektowanych zabezpieczeń przeciwpożarowych,
- potencjalne zagrożenia.
Obiekty, w których wymagany jest scenariusz pożarowy
Kiedy wymagany jest dokument? W przypadku każdego nowo budowanego obiektu, który będzie wyposażony w urządzenia przeciwpożarowe oraz w system sygnalizacji pożarowej. Jeśli w powstającym budynku nie ma konieczności montażu takich systemów, opracowanie scenariusza pożarowego nie jest obowiązkowe. Zawsze jednak warto sporządzić taki dokument, by być przygotowanym nawet na najgorszy możliwy rozwój wypadków.
Scenariusz pożarowy – kto opracowuje ten dokument?
Regulacje dotyczące opracowania scenariusza pożarowego nie są niestety w pełni określone w wyżej wymienionym Rozporządzeniu. W praktyce inwestorzy często zastanawiają się, kto powinien odpowiadać za opracowanie scenariusza oraz jego zgodność z obowiązującymi przepisami i normami. Warunki ochrony przeciwpożarowej obiektu (dobór urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji pożarowej czy instalacji przeciwpożarowej) określa autor projektu budowlanego. Scenariusz pożarowy powinien zostać opracowany na etapie projektu budowlanego przy współpracy autora projektu i projektanta systemu sygnalizacji pożaru lub specjalisty – rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. Konieczna jest bieżąca aktualizacja scenariusza, jeśli w obiekcie wprowadzane będą jakieś zmiany.
Opracowanie właściwego scenariusza pożarowego wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia w projektowaniu i realizowaniu zabezpieczeń pożarowych. W Fireproof pomagamy inwestorom w opracowaniu takiego dokumentu i dostosowujemy go do specyfiki obiektu. Potrzebujesz pomocy? Skontaktuj się z nami!
Informacje i elementy uwzględnione w scenariuszu pożarowym
Scenariusz pożarowy jest weryfikowany przed oddaniem budynku do użytku i podczas ewentualnych kontroli obiektu. Z tym dokumentem powinien dokładnie zapoznać się zwłaszcza zarządca budynku oraz osoby, które będą odpowiedzialne za czynności ewakuacyjne podczas zagrożenia pożarowego. Dobrze opracowany scenariusz powinien być obszerny i zawierać możliwie jak najwięcej przydatnych informacji – również tych, które nie są prawnie wymagane, ale mogą przydać się w kryzysowej sytuacji.
Algorytmy współpracy instalacji i urządzeń w obiekcie
W scenariuszu pożarowym musi znaleźć się szczegółowy opis sposobu działania wszelkich instalacji oraz urządzeń w trakcie wybuchu pożaru. Warto zaprojektować tu także procedurę informowania odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pracowników. Należy spisać wszystkie czynności, które personel będzie musiał wykonać w sytuacji zagrożenia (np. kto powinien wyłączyć prąd, kto pokieruje akcją ewakuacyjną itp.).
Autorzy scenariusza pożarowego powinni także uwzględnić w dokumencie niezbędne do zaprogramowania urządzeń przeciwpożarowych wytyczne i informacje o interakcjach, jakie mogą między nimi zachodzić. W tej kwestii pomoc specjalisty w osobie projektanta systemów automatyki pożarowej może być konieczna.
Analiza zagrożenia i możliwe scenariusze
Opracowując scenariusz pożarowy, jego autorzy powinni wziąć pod uwagę wszystkie możliwości rozwoju wypadków – również sytuacje, w których dane urządzenia czy zabezpieczenia przeciwpożarowe nie zadziałają prawidłowo. Na podstawie scenariusza pożarowego osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w obiekcie (zwłaszcza zarządca) powinny też nauczyć się kontrolować faktyczny stan techniczny instalacji i zamontowanych w obiekcie zabezpieczeń. Dokument powinien również instruować, w jaki sposób sterować systemem przeciwpożarowym ręcznie, aby zapewnić możliwie jak największe bezpieczeństwo znajdujących się w budynku osób.
Dobry scenariusz pożarowy powinien obrazować krok po kroku przebieg pożaru i szczegółowo opisywać zagrożenia, jakie mogą pojawić się w momencie jego wybuchu. Powinien też objaśniać wpływ zainstalowanych zabezpieczeń na rozwój wypadków.
Przykładowy scenariusz pożarowy
Scenariusz pożarowy nie ma żadnej prawnie określonej formy i każdorazowo musi zostać dostosowany do konkretnego obiektu. Oznacza to, że stworzenie uniwersalnego, przykładowego scenariusza pożarowego nie jest możliwe. Ostateczny kształt, forma i konkretne informacje zawarte w scenariuszu pożarowym są wynikową pracy i ustaleń między autorami i konsultantami projektu scenariusza.
Pewne informacje powinny jednak znaleźć się w każdym scenariuszu pożarowym, niezależnie od wielkości, przeznaczenia i specyfiki budynku. To:
- parametry pożaru (rozmiar, czas trwania, moc, prędkość rozprzestrzeniania się ognia, szybkość wydzielania się dymu i toksycznych oparów),
- potencjalny poziom rozprzestrzeniania się pożaru (czas do uszkodzenia konstrukcji czy wydostania się ognia poza strefę pożarową),
- czas potrzebny na ewakuację użytkowników obiektu i personelu oraz jej chronologiczny przebieg,
- czas potrzebny na przyjazd jednostki gaśniczej, źródło i sposób poboru wody,
- możliwe skutki wybuchu pożaru i ich skala,
- możliwe zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi,
- opis rodzaju, sposobu działania i efektywności oraz współdziałania wszystkich elementów zabezpieczeń przeciwpożarowych (np. instalacji sygnalizacyjnej, oświetlenia awaryjnego, urządzeń gaśniczych, systemów odprowadzania dymu i ciepła),
- opis sposobu działania innych urządzeń zlokalizowanych w obiekcie podczas wybuchu pożaru (np. ruchomych schodów, dźwigów).
FAQ:
We wszystkich powstających obiektach, które będą wyposażone w urządzenia przeciwpożarowe i system sygnalizacji pożarowej.
Autor projektu budowlanego we współpracy z projektantem systemu sygnalizacji pożaru lub specjalistą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Cena za opracowany dla konkretnego obiektu scenariusz pożarowy jest trudna do podania choćby w przybliżeniu. Wszystko zależy od wielkości i specyfiki obiektu oraz od zastosowanych rozwiązań przeciwpożarowych.
