Czym jest ściana oddzielenia przeciwpożarowego?
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe to istotna kwestia, zarówno w przypadku dużych obiektów budowlanych, takich bloki mieszkalne czy budynki użyteczności publicznej, jak i jednorodzinnych domów. Wytyczne i normy przeciwpożarowe, jakie musi spełniać budynek, zależne są od jego wielkości, ilości kondygnacji oraz przeznaczenia. Zdecydowana większość obiektów musi być wyposażona w tzw. ściany oddzielenia przeciwpożarowego. Które konkretnie budynki muszą mieć tak zabezpieczenie? Jak takie ściany oddzielenia przeciwpożarowego powinny wyglądać? Jakie normy muszą spełniać?
Które budynki muszą mieć ścianę oddzielenia pożarowego?
Kwestię wymogu postawienia ściany oddzielenia przeciwpożarowego w powstającym budynku reguluje szczegółowo Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku. W paragrafie 209. tego dokumentu dokonano podziału budynków ze względu na bezpieczeństwo pożarowe i zagrożenie dla ludzi. Poszczególne kategorie obejmują budynki użyteczności publicznej oraz mieszkalne, a także produkcyjne, magazynowe i inwentarskie. Powierzchnia większości z nich musi być podzielona na strefy pożarowe – w tym celu buduje się ściany oddzielenia przeciwpożarowego. Dotyczy to zwłaszcza budynków wyższych niż trzy kondygnacje. Za właściwy podział budynku na strefy pożarowe odpowiedzialny jest autor projektu budowlanego.
Ściana oddzielenia ppoż. w domu jednorodzinnym
Niemal jedynym wyjątkiem od reguły są domy jednorodzinne, w których cały budynek jest jedną strefą pożarową. Jednak obowiązek budowy ściany oddzielenia przeciwpożarowego jest nakładany na właścicieli, którzy budują się w granicach działki. Wtedy ściana oddzielenia pożarowego musi zostać postawiona od strony sąsiada. Ponadto nie można ulokować w niej otworów na okna czy drzwi.
Inny przykład nałożenia takiego obowiązku to zabudowa szeregowa. Ściana pomiędzy domami „bliźniakami” musi być ścianą oddzielenia przeciwpożarowego i spełniać określone wymogi.
Ogólna charakterystyka ścian oddzielenia przeciwpożarowego
Ściany oddzielenia przeciwpożarowego wyznaczają w budynku strefy pożarowe. Takie zabezpieczenie ogranicza rozprzestrzenianie się ognia podczas pożaru oraz umożliwia (przez określony czas) sprawną i bezpieczną ewakuację mieszkańców. Ściana oddzielenia przeciwpożarowego nie jest zupełnie niepalna – zapewnia jedynie czasową ochronę przeciwpożarową. Może za to ograniczyć powstanie zniszczeń, jeśli pożar zostanie szybko i sprawnie ugaszony przez ekipę strażaków. Taka ściana powinna zostać wzniesiona na własnym fundamencie lub opierać się na stropie, którego klasa odporności ogniowej jest równa lub wyższa niż samej ściany.
Otwory, drzwi i okna w ścianie oddzielenia ppoż.
W ścianie oddzielenia przeciwpożarowego można wykonywać otwory, np. do przepuszczenia instalacji technicznej. Jest to dopuszczalne tylko wtedy, gdy otwory są możliwie najmniejsze i dobrze zabezpieczone materiałem niepalnym. Często w takim przypadku stosuje się też przedsionki przeciwpożarowe.
Drzwi w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego mogą zajmować jedynie 15% jej powierzchni i powinny mieć właściwą klasę odporności ogniowej. Dopuszczalne są ewentualne przeszklenia, lecz te z kolei nie mogą zająć więcej niż 10% powierzchni ściany. One także powinny wykazywać odpowiednią odporność ogniową. Przepuszczający światło materiał niepalny, którego można użyć w takim przypadku to na przykład cegła szklana czy luksfera.
Jednym wyjątkiem od tych wymogów są ściany w garażach przy drogach manewrowych. Pod warunkiem, że w obiekcie zastosuje się tzw. bramy oddzielenia przeciwpożarowego.
Normy i wymagania dotyczące ściany oddzielenia pożarowego
Jakie konkretne warunki techniczne musi spełniać ściana oddzielenia przeciwpożarowego? Tu także podstawowym dokumentem regulującym normy i wymagania dotyczące takich konstrukcji jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2002 roku. Ściany muszą także spełniać normy PN-EN 13501-2 oraz charakteryzować się odpowiednią klasą odporności ogniowej REI.
Usytuowanie ściany oddzielenia ppoż. w obiekcie
Według ww. Rozporządzenia ścianę oddzielenia przeciwpożarowego trzeba wysunąć przynajmniej 30 cm poza lico ściany zewnętrznej budynku. Ewentualnie na całej powierzchni ściany zewnętrznej należy zainstalować pas materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i klasie odporności ogniowej E I 60.
Ponadto ściany oddzielenia ppoż. należy wyprowadzić co najmniej 30 cm ponad pokrycie dachowe, które rozprzestrzenia ogień lub zamontować pas z materiału niepalnego o szerokości przynajmniej 1 m i klasie E I 60 bezpośrednio pod pokryciem.
W budynku (poza zabudową jednorodzinną), w którego dachu znajdują się klapy dymowe lub świetliki, ściany oddzielenia ppoż., które znajdują się w odległości poziomej mniejszej niż 5 m od tych elementów, również należy wyprowadzić ponad ich górną krawędź na co najmniej 30 cm. To wymaganie nie dotyczy świetlików nieotwieranych, których klasa odporności ogniowej to przynajmniej E30.
Odporność ogniowa ściany oddzielenia pożarowego
Każda ściana oddzielenia przeciwpożarowego musi spełniać klasę odporności ogniowej REI, gdzie:
- „R” – oznacza nośność ogniową, czyli element konstrukcyjny musi być odporny na działanie ognia przez określony czas i nie utracić nośności;
- „E” – to szczelność ogniowa, która oznacza, że element konstrukcyjny wstrzymuje oddziaływanie ognia, który nie rozprzestrzenia się na drugą stronę, ani poprzez same płomienie, ani poprzez gorące gazy;
- „I” – oznacza izolacyjność ogniową, która zapobiega rozprzestrzenianiu się pożaru na drugą stronę ściany poprzez intensywny przepływ ciepła i stanowi barierę dla ciepła chroniącą znajdujących się w budynku ludzi;
Wartości te wyrażane są w minutach.
Klasa odporności ogniowej ścian REI powinna odpowiadać określonej klasie odporności pożarowej budynku. W przypadku klasy „A” odporności pożarowej budynku będzie to wartość REI 240, dla klasy „B” i „C” – REI 120, a dla klasy „D” i „E” – REI 60.
Niepalność ściany oddzielenia przeciwpożarowego
Ściana oddzielenia przeciwpożarowego musi zostać wykonana z materiałów niepalnych, np. z elementów silikatowych czy bloczków z betonu komórkowego. Oba materiały są sklasyfikowane przez Unię Europejską w klasie reakcji na ogień A1, co oznacza, że taka ściana nie zapali się, nie stopi, nie pęknie pod wpływem ciepła przez co najmniej cztery godziny (przy grubości 18 cm).
Ściana oddzielająca strefy pożarowe nie może w żadnym razie zostać pokryta jakimkolwiek materiałem palnym, np. styropianem, tapetą czy boazerią.
Poza samym materiałem odpowiednie parametry ognioodporne muszą także spełniać przepusty instalacji oraz zaprawa. Podczas budowy ściany oddzielenia pożarowego powinno zastosować się także klapy przeciwpożarowe, które będą zamykać światło przewodów i otworów.
Inne obowiązki przeciwpożarowe
Należy pamiętać, że poza budową ściany oddzielenia przeciwpożarowego, istnieje szereg innych obowiązków i zabezpieczeń przeciwpożarowych, jakie należy wypełnić, by uzyskać pozwolenie na użytkowanie obiektu. Należy do nich między innymi samo usytuowanie budynku na działce, odstęp od innych obiektów czy ściany lasu. Przed rozpoczęciem użytkowania danego obiektu, budynek będzie musiał zostać skontrolowany przez Państwową Straż Pożarną, której należy przedstawić stosowne pozwolenia, plany i dokumenty.
Choć warto znać podstawowe wymogi dotyczące ścian oddzielenia przeciwpożarowego, dobrze zdać się na wiedzę i doświadczenie ekspertów. FIREPROOF działa kompleksowo – przeprowadzi ekspertyzę, dobierze właściwe materiały i technologię oraz zapewni montaż i konserwację zabezpieczeń przeciwpożarowych.
