Systemy detekcji gazów

System detekcji gazu w świetle prawa

Specjaliści w zakresie pożarnictwa i związanych z tą dziedziną systemów ppoż. mają nie tylko obszerną wiedzę i praktyczne umiejętności, ale także znają odpowiednie przepisy. W Fireproof zawsze wykonujemy projekty, instalacje i serwisy w oparciu o nasze doświadczenie, ale także aktualne akty prawne. Dzięki temu mamy pewność, że osiągamy najwyższy możliwy poziom bezpieczeństwa w każdym obiekcie, w którym przeprowadzamy montaż systemów detekcji gazów.

Najważniejsze zbiory norm prawnych w przypadku systemów detekcji gazów toksycznych i wybuchowych to następujące rozporządzenia:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

W treści rozporządzenia zawarto nakaz stosowania urządzeń sygnalizacyjno-odcinających w każdym pomieszczeniu, gdzie łączna moc grzewcza urządzeń (kotłów na paliwa gazowe) przekracza 60 kW. Taki system nie tylko wykrywa gaz, ale także automatycznie odprowadza go na zewnątrz już w pierwszych momentach wystąpienia zagrożenia.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury informuje również o zasadach wykrywania i usuwania gazów w garażach zamkniętych. Systemy wykrywania gazów (CO, LPG) muszą sterować wentylacją mechaniczną.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

W tym dokumencie czytamy, że system detekcji gazów jest niezbędny w pomieszczeniach do składowania materiałów niebezpiecznych. Chodzi o gazy, które mogą wywołać pożar lub wybuch, a w konsekwencji wydzielanie substancji trujących lub tworzących mieszankę wybuchową z powietrzem.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów

Zgodnie z treścią rozporządzenia systemy detekcji gazów muszą być poddawane przeglądom (w tym konserwacji) co najmniej raz w roku lub częściej – w zależności od ustaleń producenta. Czasami testowe sprawdzenie gazem musi odbywać się nawet co trzy miesiące.

Kolejny ważny zapis dotyczy projektowania systemów detekcji gazów – przed wykonaniem instalacji należy uzgodnić założenia projektu z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Dopuszczenie do użytkowania następuje dopiero po odpowiednich badaniach i próbach, które weryfikują prawidłowe działanie wszystkich urządzeń wchodzących w skład systemu.

Za utrzymanie systemów detekcji gazów w stanie pełnej sprawności odpowiadają właściciele, zarządcy i użytkownicy obiektów, w których są montowane.

System detekcji gazów – gdzie jest niezbędny?

Podsumowując przepisy – systemy detekcji gazów toksycznych i wybuchowych należy zamontować w takich miejscach jak:

System detekcji gazów – warunki prawidłowej instalacji

Montaż systemów detekcji gazów to zadanie dla profesjonalistów – od prawidłowej instalacji wszystkich urządzeń zależy bezpieczeństwo obiektu i przebywających w nim osób. W Fireproof zajmują się tym zawodowi strażacy, którzy codziennie projektują, wdrażają i serwisują zabezpieczenia przeciwpożarowe budynków.

Przy instalacji systemów detekcji gazów uwzględniamy następujące czynniki:

1. Analiza warunków panujących w obiekcie

Na pracę detektorów wpływa mikroklimat danego budynku, który trzeba bezwzględnie wziąć pod uwagę. Mowa tu o takich elementach jak wilgoć, temperatura powietrza czy obecność gazów zakłócających, które nie są szkodliwe, ale mogą zafałszować dane odczytywane przez system detekcji. Przy montażu ustala się też metody wizualizacji czy archiwizacji danych, wykorzystanie zasilania awaryjnego i konieczność sterowania urządzeniami wykonawczymi.

Żeby prawidłowo wdrażać systemy detekcji gazów, trzeba precyzyjnie ustalić też progi alarmowe. Odchyły w jedną lub drugą stronę mogą powodować nieuzasadnione alarmy i zakłócenia w pracy albo wręcz przeciwnie – zwiększyć ryzyko zatrucia bądź wybuchu, bo system zadziała zbyt późno.

2. Wybór miejsc montażu detektorów

Detektory, czyli urządzenia wykrywające obecność niepożądanych gazów w pomieszczeniu, nie mogą być instalowane w przypadkowych miejscach. System detekcji gazów będzie funkcjonował bezpiecznie i sprawnie, jeśli przy wyborze miejsc montażu uwzględni się:

Wybieramy miejsca montażu czujników w oparciu o wszystkie wyżej wymienione warunki panujące w chronionej strefie.

3. Prawidłowe wykonanie instalacji

Wyżej wymienione rozporządzenia to nie koniec zasad, których przestrzegamy przy montowaniu poszczególnych elementów systemu. Stosujemy się do instrukcji, wytycznych i przepisów, a teoretyczną wiedzę łączymy z wyborem wysokiej jakości materiałów instalacyjnych i starannym okablowaniem.

4. Eksploatacja

Montując system detekcji gazów, kładziemy duży nacisk także na edukację inwestorów i użytkowników obiektu. Żeby wszystkie urządzenia działały prawidłowo, niezbędna jest umiejętna eksploatacja. Przedstawiamy instrukcję obsługi producenta i wyjaśniamy wszystkie istotne kwestie związane z przeglądem, kalibracją i pracą systemu.

5. Kontrola systemu detekcji gazów

W instrukcji można znaleźć również wytyczne dotyczące przeglądów i kalibracji detektorów – wykonują ją uprawnione laboratoria w warunkach wskazanych przez producenta.

Detektory gazu – najważniejsze urządzenia w systemie

Detektory, zwane też sensorami, czujnikami lub czujkami, odpowiadają za wykrycie obecności toksycznych bądź wybuchowych gazów w danym pomieszczeniu. W zależności od sposobu wykrywania substancji, urządzenia dzieli się na:

Sensory wybiera się w zależności od środowiska, w jakim będą pracować. Wraz z upływem czasu ich parametry będą się zmieniać, dlatego tak ważna jest systematyczna kalibracja, czyli korekta wskazań detektora.

Systemy detekcji gazów toksycznych i wybuchowych – pozostałe urządzenia

Oprócz detektorów gazów w skład systemu wchodzi również moduł alarmowy/sterujący, czyli centrala, która zasila detektory, odbiera sygnały, kieruje je dalej do urządzeń odbiorczych, steruje elementami wykonawczymi, załącza alarmy akustyczne i optyczne. Oprócz tego analizuje, wizualizuje i archiwizuje dane z systemu. Najbardziej złożone centrale mogą odbierać dane z 16 detektorów.

Ogromnie ważną grupą elementów są urządzenia robocze, czyli wykonawcze. Sygnalizatory optyczne i akustyczne informują o zagrożeniu, a zawory odcinają dopływ gazu, przez co toksyczna substancja się nie przemieszcza. Przykładowo w dużych instalacjach przemysłowych stosuje się zawór motylkowy sterowany siłownikiem elektrycznym, a w strefach zagrożonych wybuchem zawór klapowy zamykany ręcznie przez zwolnienie napiętej sprężyny.