Przegląd systemu oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego
Podczas pożaru liczy się każdy moment. Oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne jest równie ważne, co system oddymiania budynku, ponieważ sprawia, że akcja ewakuacyjna przebiega szybko nawet w przypadku awarii zasilania. Coroczny przegląd systemu oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego pozwala zminimalizować straty spowodowane pożarem.
Oświetlenie awaryjne
Montaż systemu oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego w budynkach to inwestycja konieczna. Jej cena, nawet jeśli jest wygórowana, to tylko odsetek strat, jakie może spowodować pożar. Warto więc na początku opisać, jak działa takie oświetlenie i gdzie musi zostać zainstalowane. Oświetlenie awaryjne określa zarówno lampy zapasowe, które uruchamiają się kiedy ogień uszkodzi część instalacji elektrycznej, jak i ewakuacyjne. Ma ono za zadanie pokazać drogi ucieczki z budynku, zapobiegać panice oraz odpowiednio naświetlić strefy wysokiego ryzyka.
Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne powinno spełniać wymagania wskazane w polskich normach, co oznacza na przykład, że światło musi mieć odpowiednie natężenie w zależności od pomieszczenia i działać co najmniej godzinę. Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego trzeba zamontować na minimalnej wysokości 2 m, a ponadto równomiernie rozmieścić w budynku. Warto również zadbać, aby lampy jak najszybciej osiągały pełny poziom natężenia (mniej niż 60 s).
Montaż awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne trzeba zastosować w:
- pomieszczeniach:
- widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych,
- audytoriów, sal konferencyjnych, czytelni, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych, przeznaczonych dla ponad 200 osób,
- wystawowych w muzeach,
- o powierzchni netto ponad 1000 m2 w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
- o powierzchni netto ponad 2000 m2 w budynkach użyteczności publicznej, budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach produkcyjnych i magazynowych.
- Na drogach ewakuacyjnych:
- z pomieszczeń wyżej wymienionych w pkt 1.
- oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
- w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do użytku osób o ograniczonej zdolności poruszania się,
- w wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.
O oświetlenie awaryjne trzeba także koniecznie zadbać w:
- strefach wysokiego ryzyka, do których zaliczane są:
- kabiny wind,
- schody i platformy ruchome,
- parkingi zadaszone (pieszczę drogi ewakuacyjne na parkingach zadaszonych muszą spełniać wymagania w zakresie dróg ewakuacyjnych.
- Ponadto w pomieszczeniach takich jak:
- toalety, lobby, przebieralnie i szatnie (pomieszczenia, w których podłoga ma powierzchnię ponad 8 m2, powinny posiadać oświetlenie ewakuacyjne spełniające wymagania jak dla strefy otwartej),
- pomieszczenia techniczne,
- szpitale (na salach operacyjnych oraz bloku OIOM natężenie oświetlenia ewakuacyjnego nie może być mniejsze od natężenia oświetlenia podstawowego).
Coroczny przegląd systemu oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego
Cykliczne przeglądy instalacji przeciwpożarowych gwarantują osobom przebywającym w budynku bezpieczną ewakuację w przypadku powstania niebezpiecznych sytuacji. Zgodnie z prawem przegląd systemu oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego powinien być przeprowadzany w okresach podanych przez producenta w urządzeniach oraz nie rzadziej niż raz do roku. Zaleca się, aby powierzyć takie zadanie osobie wykwalifikowanej, na przykład pracownikom Fireproof.
Na początku przeglądu systemu oświetlenia ewakuacyjnego wykonawca sprawdza dokumentację ostatnich konserwacji, a następnie aranżację oświetlenia w budynku. Znaki prowadzące na zewnątrz muszą posiadać podświetlenie, a ponadto być rozmieszczone w takich miejscach jak:
- klatki schodowe,
- zmiana kierunku korytarza,
- skrzyżowanie korytarza,
- punkt pierwszej pomocy,
- przyciski alarmowe i urządzenia przeciwpożarowe.
Coroczny przegląd systemu oświetlenia awaryjnego polega ponadto na symulacji uszkodzenia zasilania sieciowego i ocenie, czy wszystkie elementy są włączone, działają poprawnie, a na koniec przechodzą w tryb normalnej pracy po przywróceniu zasilania podstawowego. W niektórych systemach instaluje się obecnie automatyczne urządzenie testujące, które ułatwia przeprowadzanie przeglądów nawet co miesiąc.
Samodzielny przegląd systemu oświetlenia ewakuacyjnego
Oprócz obowiązkowego sprawdzenia stanu instalacji świetlnej warto, by zarządca budowli także samodzielnie dokonywał częstych testów systemu. Wizualną kontrolę urządzeń należy przeprowadzać codziennie, natomiast przegląd systemu oświetlenia ewakuacyjnego i awaryjnego – co miesiąc. Symulacja awarii zasilania sieciowego pozwoli dość szybko ocenić funkcjonowanie świateł i podświetlanych znaków. Sprawozdania z miesięcznych kontroli warto wprowadzać do dziennika systemu.
Protokół z przeglądu oświetlenia awaryjnego
Budynek, którego dotyczy przegląd systemu oświetlenia ewakuacyjnego powinien posiadać dziennik z datami i raportami z przeprowadzanych testów instalacji (comiesięcznych oraz corocznych), a także ich napraw czy innych modyfikacji. W dzienniku musi znaleźć się także schemat systemu, ułatwiający odnalezienie wszystkich jego elementów.
Po przetestowaniu instalacji specjalista sporządza protokół z przeglądu oświetlenia awaryjnego, który zwyczajowo zawiera:
- adres budynku,
- opis urządzeń (wraz z ich liczbą),
- opis próby działania instalacji,
- opis pomiaru natężenia światła w różnych częściach budynku.
Na koniec wykwalifikowany pracownik deklaruje, że oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne działa sprawnie, a następnie, razem ze zleceniodawcą, składa na dokumencie podpis.
FAQ:
Zarówno przepisy prawne, jak i normy podają precyzyjne wymagania dotyczące rozmieszczenia oraz pracy awaryjnej instalacji świetlnej. Przykładowo światło powinno osiągać pełne natężenie w czasie mniejszym niż 60 sekund i nieprzerwanie działać przez godzinę. Liczbę lamp należy dostosować do pomieszczenia, a także jego układu tak, by oświetlenie ewakuacyjne skutecznie wskazywało najkrótszą drogę do wyjścia.
Przegląd polega na sprawdzeniu pracy wszystkich urządzeń instalacji, czyli rozmieszczenia lamp, natężenia światła oraz działania oświetlenia awaryjnego podczas symulacji awarii zasilania sieciowego. Zarządca budynku powinien robić to co miesiąc, a efekty testów włączać do dziennika systemu. Prawo wymaga, aby specjalista dokonywał gruntownych przeglądów tej instalacji raz do roku.
Protokół włączony do dziennika systemu oświetlenia posiada wyliczenie wszystkich elementów instalacji, a także opis przeprowadzonych działań konserwacyjnych. Bardzo ważna jest ponadto deklaracja o poprawnym działaniu systemu i podpis wykonawcy wraz z datą.
